Цитологічно підтверджений вузловий зоб у членів Українсько-Американського когортного дослідження: дескриптивний аналіз результатів обстеження за 1998- 2015 роки
pdf

Ключові слова

щитоподібна залоза, вузловий зоб, доброякісні тиреоїдні вузли, Українсько-Американське когортне дослідження.

Як цитувати

Tronko, M., Strafun, L., Terekhova, H., Zamotayeva, H., & Pasteur, I. (2022). Цитологічно підтверджений вузловий зоб у членів Українсько-Американського когортного дослідження: дескриптивний аналіз результатів обстеження за 1998- 2015 роки. Ендокринологія | Endokrynologia, 27(1), 5-20. https://doi.org/10.31793/1680-1466.2022.27-1.5

Анотація

На сьогодні існує науково-клінічний консенсус стосовно алгоритму діагностики та лікування вузлової патології щитоподібної залози (ЩЗ). Разом із тим, є низка дискусійних питань щодо динамічного спо- стереження за доброякісними вузлами (зокрема переліку методів та періодичності обстеження). Особливо це стосується тактики ведення пацієнтів із фактором опромінення в анамнезі, який може відігравати істотну роль в ініціації та розвитку тиреоїдного вузла. Мета: ретроспективний аналіз результатів довготривалого спостереження цитологічно підтвердженого вузлового зоба в осіб, які зазнали радіаційного опромінення внаслідок аварії на Чорнобильській атомній електростанції (ЧАЕС). Матеріал і методи: серед 13243 осіб з областей радіаційного контролю, які протягом 1998-2000 рр. пройшли перший цикл епідеміологічного когортного обстеження ЩЗ в рамках Українсько-Американського тиреоїдного проєкту, була відібрана група зі 122 осіб із виявленою і цитологічно підтвердженою доброякісною одновузловою патологією ЩЗ розміром >1 см, яка відповідає категорії «вузловий зоб». Вік суб’єктів на момент аварії на ЧАЕС складав 0-18 років (середній вік: 9,82±0,38 року), на момент виявлення вузлової патології — 13-31 рік (середній вік: 23,43±0,40 року); серед них було 33 жінки та 89 чоловіків. Розподіл за дозою опромінення ЩЗ був таким: 72 особи (59,0% від загальної кількості) — <0,3 Гр, 34 особи (27,9%) — від 0,3 до 1,0 Гр і 14 осіб (11,5%) — >1,0 Гр, у 2 осіб (1,6%) — дані відсутні. Скринінгові обстеження згідно з протоколом, які проводили кожні 2-3 роки з 1998 по 2015 рр., пройшли: 2-й — 119, 3-й — 114, 4-й — 100, 5-й — 88 і 6-й — 101 особа. За наявності показань проводили тонкоголкову аспіраційну пункційну біопсію (ТАПБ) вузлів ЩЗ, за необхідності — хірургічне лікування. Виконано аналіз ультразвукових характеристик вузлових утворень ЩЗ (кількість, розмір, локалізація та тип) і результатів лабораторних досліджень рівнів тиреотропного гормону (ТТГ), вільного тироксину (ВТ4), антитіл до тиреопероксидази (АТПО), антитіл до тиреоглобуліну (АТТГ) та тиреоглобуліну (ТГ). Результати. Гормональні дослідження показали, що на момент виявлення вузлового зоба в переважної більшості осіб (91%) рівень ТТГ був у межах референтних значень; у 99 осіб (81%) рівень АТПО не перевищував показники норми; у 23 осіб (19%) виявлено підвищення рівня АТПО; у 101 особи (83%) базальний рівень ТГ був у межах норми. Надалі суттєвих змін гормонального стану суб’єктів не спостерігалося. Попри збільшення кількості пацієнтів (11 на 4-му циклі проти 2 на 1-му) з низькими показниками ТТГ (0-0,29 мМОд/л) рівень ВТ4 був у межах референтних значень. За даними ультразвукового дослідження (УЗД) під час першого циклу солідні утворення склали 82,8%, кістозні — 4,1% і комбіновані — 11,5%. Надалі у частини пацієнтів діагностували багатовузловий зоб, відсоток якого поступово і вірогідно зростав: на 6 циклі в 50% осіб було виявлено по 2-4 вузли. Протягом обстеження об’єм вузлів ЩЗ зменшився на >50% у 26 осіб, зменшився на 10-50% у 8 осіб, зменшився <10% у 6 осіб, збільшився на 10-50% у 8 осіб, збільшився на >50% у 41 особи; вузол зник у 7 осіб. Було прооперовано 11 пацієнтів: 4 випадки фолікулярної аденоми, 4 випадки багатовузлового зоба і 3 випадки одновузлового зоба. Висновки: Серед переважної більшості пацієнтів із цитологічно підтвердженим одновузловим зобом спостерігалася його трансформація в багатовузловий, а в 40% осіб первинний вузол збільшився на >50%. Серед 11 пацієнтів із цитологічно підтвердженим зобом і прооперованих у процесі спостереження не було виявлено злоякісних пухлин ЩЗ, однак у частини з них у позавузловій тканині ЩЗ було виявлено вузлову трансформацію та гіперпластичні зміни (за даними післяопераційного гістологічного дослідження).

https://doi.org/10.31793/1680-1466.2022.27-1.5
pdf

Посилання

Lavin N. Manual of Endocrinology and Metabolism (Lippincott Manual Series). 5th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health; 2019. 2040 p.

Haugen BR, Alexander EK, Bible KC, Doherty GM, Mandel SJ, Nikiforov YE, et al. 2015 American Thyroid Association management guidelines for adult patients with thyroid nodules and differentiated thyroid cancer: The American Thyroid Association guidelines task force on thyroid nodules and differentiated thyroid cancer. Thyroid. 2016 Jan;26(1):1-133. doi: 10.1089/thy.2015.0020.

Ross DS. Overview of thyroid nodule formation. Wolters Kluwer: UpToDate; 2021 Jun 15. Available from:https://www.uptodate.com/contents/overview-of-thyroid-nodule-formationsearch=nodular%20goiter&source=search_result&selectedTitle=3~150&usage_type=default&display_rank=3 [Accessed 11th January 2022].

Patel KN, Yip L, Lubitz CC, Grubbs EG, Miller BS, Shen W, et al. The American Association of Endocrine Surgeons guidelines for thedefinitive surgical management of thyroid disease in adults. Ann Surg. 2020 Mar;271(3):e21-e93. doi: 10.1097/SLA.0000000000003580.

Скрипник НВ, Марусин ОВ. Динаміка захворюваності й поширеності вузлових утворень щитоподібної залози за десятирічний період (2006-2016 рр.) в Україні та на Прикарпатті. Практикуючий лікар. 2017;6(2):26-9 (Skrypnyk N, Marusyn O. Dynamics of incidence and prevalence of thyroid gland nodules in Ukraine and in the Carpathian region for the ten years (2006-2016). The Practitioner. 2017;6(2):26-9. Ukrainian).

Чукур ОО. Динаміка захворюваності й поширеності патології щитоподібної залози серед дорослого населення України. Вісник соціальної гігієни та організації охорони здоров’я України. 2018;(4):19-25 (Chukur OO. Dynamics of morbidity and expansion of pathology of the thyroid gland among adult population of Ukraine. Bulletin of Social Hygiene and Health Protection Organization of Ukraine. 2018;(4):19-25. Ukrainian). doi: 10.11603/1681-2786.2018.4.10020.

Yun KJ, Ha J, Kim MH, Seo YY, Kim MK, Kwon HS, et al. Comparison of natural course between thyroid cancer nodules and thyroid benign nodules. Endocrinol Metab (Seoul). 2019 Jun;34(2):195-202. doi: 10.3803/EnM.2019.34.2.195.

Vaccarella S, Dal Maso L. Challenges in investigating risk factors for thyroid cancer. Lancet Diabetes Endocrinol. 2021 Feb;9(2):57-9. doi: 10.1016/S2213-8587(20)30426-5.

US Preventive Services Task Force, Bibbins-Domingo K, Grossman DC, Curry SJ, Barry MJ, Davidson KW, Doubeni CA, et al. Screening for thyroid cancer: US preventive services task force recommendation statement. JAMA. 2017 May 9;317(18):1882-7. doi: 10.1001/jama.2017.4011.

Stezhko VA, Buglova EE, Danilova LI, Drozd VM, Krysenko NA, Lesnikova NR, et al. A cohort study of thyroid cancer and other thyroid diseases after the Chornobyl accident: objectives, design and methods. Radiat Res. 2004 Apr;161(4):481-92. doi: 10.1667/3148.

Тронько МД, Терещенко ВП, Пастер ІП, Дерев’янко АА, Чайковська ЛВ, Шпак ВМ, та інші. Спільний науковий Українсько-Американський тиреоїдний Проект. I. Епідеміологічна характеристика процедури формування когорти та запрошення учасників проекту на перше скринінгове обстеження. Междун Журн Радиац Мед. 2005;7(1-4):116-35 (Tronko MD, Tereshchenko VP, Pasteur IP, Derevyanko AA, Chaikovska LV, Shpak VM, et al. Joint scientific Ukraine-USA thyroid project. I. Epidemiological characteristic of the procedure of cohort formation and invitation of study subjects to the first screening examination. Int J Radiat Med. 2005;7(1-4):116-35. Ukrainian).

Тронько МД, Терещенко ВП, Пастер ІП, Шпак ВМ, Дерев’янко ГА, Чайковська ЛВ, та інші. Спільний науковий Українсько-Американський тиреоїдний Проект. II. Епідеміологічна характеристика процедури першого скринінгового обстеження учасників проекту. Ендокринологія. 2009;14(2):166-87 (Tronko MD, Tereshchenko VP, Pasteur IP, Shpak VM, Derevyanko AA, Chaikovska LV, et al. The joint scientific Ukraine-USA thyroid project. II. Epidemiological characteristic of the procedure of first screening examination of study subjects. Endokrynologia. 2009;14(2):166-87. Ukrainian).

Tronko M, Brenner AV, Bogdanova T, Shpak V, Oliynyk V, Cahoon EK, et al. Thyroid neoplasia risk is increased nearly 30 years after the Chernobyl accident. Int J Cancer. 2017 Oct 15;141(8):1585-8. doi: 10.1002/ijc.30857.

Тронько МД, Пастер ІП, Олійник ВА, Шпак ВМ, Терещенко ВП, Замотаєва ГА, та інші. Спільний науковий Українсько-Американський Тироїдний Проект. III. Клініко-епідеміологічна характеристика результатів першого скринінгового обстеження учасників проекту. Ендокринологія. 2010;15(1):4-19 (Tronko MD, Pasteur IP, Oliynyk VA, Shpak VM, Tereshchenko VP, Zamotayeva GA, et al. Joint scientific Ukraine-USA Thyroid Project.III. Clinical and epidemiological characteristics of the results of first screeningexamination of study subjects. Endokrynologia. 2010;15(1):4-19. Ukrainian).

Brunn J, Block U, Ruf G, Bos I, Kunze WP, Scriba PC. Volumetrie der schilddrüsenlappen mittels real-time-sonographie [Volumetric analysis of thyroid lobes by real-time ultrasound (author’s transl)]. Dtsch Med Wochenschr. 1981 Oct 9;106(41):1338-40. German. doi: 10.1055/s-2008-1070506.

Bozhok Y, Greenebaum E, Bogdanova TI, McConnell RJ, Zelinskaya A, Brenner AV, et al. NA cohort study of thyroid cancer and other thyroid diseases after the Chernobyl accident: cytohistopathologic correlation and accuracy of fine-needle aspiration biopsy in nodules detected during the first screening in Ukraine (1998-2000). Cancer. 2009 Apr 25;117(2):73-81. doi: 10.1002/cncy.20002.

Hamburger JI, Husain M. Semiquantitative criteria for fine-needle biopsy diagnosis: reduced false-negative diagnoses. Diagn Cytopathol. 1988 Mar;4(1):14-7. doi: 10.1002/dc.2840040105.

Thomas GA, Williams ED, Becker DV, Bogdanova TI, Demidchik EP, Lushnikov E, et al. Chernobyl tumor bank. Thyroid. 2000 Dec;10(12):1126-7. doi: 10.1089/thy.2000.10.1126a.

Cibas ES, Ali SZ; NCI Thyroid FNA state of the science conference. The Bethesda system for reporting thyroid cytopathology. Am J Clin Pathol. 2009 Nov;132(5):658-65. doi: 10.1309/AJCPPHLWMI3JV4LA.

Likhtarov I, Kovgan L, Masiuk S, Talerko M, Chepurny M, Ivanova O, et al. Thyroid cancer study among Ukrainian children exposed to radiation after the Chornobyl accident: improved estimates of the thyroid doses to the cohort members. Health Phys. 2014 Mar;106(3):370-96. doi: 10.1097/HP.0b013e31829f3096.

Лях ЮЕ, Гурьянов ВГ. Анализ результатов медико-биологических исследований и клинических испытаний в специализированном статистическом пакете MEDSTAT. Вестник гигиены и эпидемиологии. 2004;8(1):155-67 (Lyakh Yue, Guryanov VG. Analysis of the results of biomedical research and clinical trials in a specialized statistical package MEDSTAT. Bulletin of Hygiene and Epidemiology. 2004;8(1):155-67. Russian).

Schneider AB, Tutle RM. Radiation-induced thyroid cancer. Wolters Kluwer: UpToDate; 2021 Oct 04. Available from: https:// www.uptodate.com/contents/radiation-induced-thyroiddisease [Accessed 11th January 2022].

Lee CI, Elmore JG. Radiation-related risks of imaging. Wolters Kluwer: UpToDate; 2021 Oct 12. Available from: https://www.uptodate.com/contents/radiation-related-risks-ofimaging?sectionName=Pediatrics&search=pathogenesis%20Thyroid%20Nodule&topicRef=7059&anchor=H244757&source=see_link#H244757 [Accessed 11th January 2022].

Ron E, Brenner A. Non-malignant thyroid diseases after a wide range of radiation exposures. Radiat Res. 2010 Dec;174(6):877-88. doi: 10.1667/RR1953.1.

Zablotska LB, Bogdanova TI, Ron E, Epstein OV, Robbins J, Likhtarev IA, et al. A cohort study of thyroid cancer and other thyroid diseases after the Chornobyl accident: dose-response analysis of thyroid follicular adenomas detected during first screening in Ukraine (1998-2000). Am J Epidemiol. 2008 Feb 1;167(3):305-12. doi: 10.1093/aje/kwm301.

Возіанов ОФ, Бебешко ВГ, Базика ДА, редактори. Медичні наслідки аварії на Чорнобильській атомній електростанції. Київ: ДІА, 2007. 800 с. (Vozianov OF, Bebeshko VH, Bazika DA, editors. Medical consequences of the Chernobyl accident. Kyiv: DIA, 2007. 800 p. Ukrainian).

Sinnott B, Ron E, Schneider AB. Exposing the thyroid to radiation: a review of its current extent, risks, and implications. Endocr Rev. 2010 Oct;31(5):756-73. doi: 10.1210/er.2010-0003.

Cahoon EK, Nadyrov EA, Polyanskaya ON, Yauseyenka VV, Veyalkin IV, Yeudachkova TI, et al. Risk of thyroid nodules in residents of Belarus exposed to Chernobyl fallout as children and adolescents. J Clin Endocrinol Metab. 2017 Jul 1;102(7):2207-17. doi: 10.1210/jc.2016-3842.

Hayashida N, Sekitani Y, Takahashi J, Kozlovsky AA, Gutevych OK, Saiko AS, et al. Prognosis of thyroid nodules in individuals living in the Zhitomir region of Ukraine. PLoS One. 2012;7(11):e50648. doi: 10.1371/journal.pone.0050648.

Sippel RS, Elaraj DM, Khanafshar E, Zarnegar R, Kebebew E, Duh QY, et al. Tumor size predicts malignant potential in Hürthle cell neoplasms of the thyroid. World J Surg. 2008 May;32(5):702-7. doi: 10.1007/s00268-007-9416-5.

Albuja-Cruz MB, Goldfarb M, Gondek SS, Allan BJ, Lew JI. Reliability of fine-needle aspiration for thyroid nodules greater than or equal to 4 cm. J Surg Res. 2013 May 1;181(1):6-10. doi: 10.1016/j. jss.2012.06.030.

Kamran SC, Marqusee E, Kim MI, Frates MC, Ritner J, Peters H, et al. Thyroid nodule size and prediction of cancer. J Clin Endocrinol Metab. 2013 Feb;98(2):564-70. doi: 10.1210/jc.2012-2968.

Gharib H, Papini E, Garber JR, Duick DS, Harrell RM, Hegedüs L, et al; AACE/ACE/AME task force on thyroid nodules. American Association of clinical endocrinologists, American College of Endocrinology, and Associazione Medici Endocrinologi medical guidelines for clinical practice for the diagnosis and management of thyroid nodules — 2016 update. Endocr Pract. 2016 May;22(5):622-39. doi: 10.4158/EP161208.GL.

Hammad AY, Noureldine SI, Hu T, Ibrahim Y, Masoodi HM, Kandil E. A meta-analysis examining the independent association between thyroid nodule size and malignancy. Gland Surg. 2016 Jun;5(3):312-7. doi: 10.21037/gs.2015.11.05.

Shin JJ, Caragacianu D, Randolph GW. Impact of thyroid nodule size on prevalence and post-test probability of malignancy: a systematic review. Laryngoscope. 2015 Jan;125(1):263-72. doi: 10.1002/lary.24784.

Cherella CE, Feldman HA, Hollowell M, Richman DM, Cibas ES, Smith JR, et al. Natural history and outcomes of cytologically benign thyroid nodules in children. J Clin Endocrinol Metab. 2018 Sep 1;103(9):3557-65. doi: 10.1210/jc.2018-00895.

Shrestha M, Crothers BA, Burch HB. The impact of thyroid nodule size on the risk of malignancy and accuracy of fine-needle aspiration: a 10-year study from a single institution. Thyroid. 2012 Dec;22(12):1251-6. doi: 10.1089/thy.2012.0265.

Cavallo A, Johnson DN, White MG, Siddiqui S, Antic T, Mathew M, et al. Thyroid nodule size at ultrasound as a predictor of malignancy and final pathologic size. Thyroid. 2017 May;27(5):641-50. doi:10.1089/thy.2016.0336.

Kihara M, Miyauchi A, Hirokawa M, Masuoka H, Higashiyama T, Onoda N, et al. Long-term outcomes of cytologically benign thyroid tumors: a retrospective analysis of 3,102 patients at a single institution. Endocr J. 2021 Dec 28;68(12):1373-81. doi: 10.1507/endocrj.EJ21-0252.

Singh Ospina N, Brito JP, Maraka S, Espinosa de Ycaza AE, Rodriguez-Gutierrez R, Gionfriddo MR, et al. Diagnostic accuracy of ultrasound-guided fine needle aspiration biopsy for thyroid malignancy: systematic review and meta-analysis. Endocrine. 2016 Sep;53(3):651-61. doi: 10.1007/s12020-016-0921-x.

Таращенко ЮМ. Доброякісні вузлові утворення щитоподібної залози: довгострокове спостереження, аналіз лікування, рецидивів та ускладнень [дисертація]. Київ, Україна; ДУ «Інститут ендокринології та обміну речовин ім. В.П. Комісаренка НАМН України»; 2014. 151 с. (Tarashchenko YuM. Benign thyroid nodules: long-term follow-up, analysis of treatment, relapses and complications [dissertation]. Kyiv, Ukraine; SI «V.P. Komisarenko Institute of Endocrinology and Metabolism of the National Academy of Medical Sciences of Ukraine»; 2014. 151 p. Ukrainian).

Mihailescu DV, Schneider AB. Size, number, and distribution of thyroid nodules and the risk of malignancy in radiation-exposed patients who underwent surgery. J Clin Endocrinol Metab. 2008 Jun;93(6):2188-93. doi: 10.1210/jc.2008-0055.

Yildirim Simsir I, Cetinkalp S, Kabalak T. Review of factors contributing to nodular goiter and thyroid carcinoma. Med Princ Pract. 2020;29(1):1-5. doi: 10.1159/000503575.

Shulan JM, Vydro L, Schneider AB, Mihailescu DV. Role of biomarkers in predicting the occurrence of thyroid neoplasms in radiationexposed children. Endocr Relat Cancer. 2018 Apr;25(4):481-91. doi: 10.1530/ERC-17-0408.

Peters KO, Tronko M, Hatch M, Oliynyk V, Terekhova G, Pfeiffer RM, et al. Factors associated with serum thyroglobulin in a Ukrainian cohort exposed to iodine-131 from the accident at the Chernobyl Nuclear Plant. Environ Res. 2017 Jul;156:801-9. doi: 10.1016/j.envres.2017.04.014.

Morimoto I, Yoshimoto Y, Sato K, Hamilton HB, Kawamoto S, Izumi M, et al. Serum TSH, thyroglobulin, and thyroidal disorders in atomic bomb survivors exposed in youth: 30-year follow-up study. J Nucl Med. 1987 Jul;28(7):1115-22.

Завантаження

Дані завантаження ще не доступні.